İşe girişte en yüksek ücreti hukuk ve proje yönetimi, en düşük ücreti çağrı merkezi ve müşteri hizmetleri çalışanları alıyor.
Denetim, vergi ve danışmanlık firması PricewaterhouseCoopers (PwC) Türkiye’nin yaptığı Başlangıç Ücretleri ve Yan Haklar Araştırması’na göre, başlangıç ücretlerinde en yüksek maaşı hukuk ve proje yönetimi pozisyonlarında işe başlayanlar alıyor. 84 kurumun yer aldığı araştırma sonuçlarına göre, hukuk ve proje yönetimini iş geliştirme, iç denetim, Ar-Ge, bilgi işlem ve diğer fonksiyonlar takip ediyor. Çağrı merkezi ve müşteri hizmetleri alanları ise en düşük ücret grubu olarak göze çarpıyor. Sermaye yapısına göre farklılıklar değerlendirildiğinde ise geçen yıl yabancı sermayeli kurumların lehine olan fark, kapanmış görünüyor. Kurumların yıllık cirosuna göre analiz yapıldığında ise ciro ile doğru orantılı bir başlangıç ücret değeri ile karşılaşılıyor.
Araştırmaya katılan kurumların büyük kısmı 2012 yılında yeni işe alım yapacaklarını söylerken bütünsel olarak ücretlerdeki artış 2012 yılı için yüzde 9.3 oranında gerçekleşti.
Yılda 1 ücret artışı
Katılımcı firmaların çok büyük bir kısmı maaşları brüt TL olarak ve 12 maaş olarak öderken yılda bir defa ücret artışı yapıyor. Başlangıç pozisyonları düşünüldüğünde yemek ve ulaşım olanakları neredeyse standart hale gelmiş durumda. Ulaşım olanaklarında özellikle pazarlama, satış ve tıbbi satış mümessilliği gibi fonksiyonlar için şirket aracı ön plana çıkıyor. Fazla mesai, izin uygulamaları gibi konularda ise kanuni minimum değerler genelde baz alınmış durumda.
Sağlık sigortası (genelde yatarak tedavi yüzde 100, ayakta tedavi yüzde 80) yaygınlaşmış gibi görünmekle beraber başlangıç pozisyonları için hayat sigortası, bireysel emeklilik ve dizüstü bilgisayar olanakları da artış göstermiş.
Kurumlar yeni neslin beklentilerini anlamalı
Araştırmanın sonuçlarına göre, 1980 sonrası doğumlu çalışanların oranı 2010 yılında yüzde 29 iken 2011 yılında yüzde 35’e, 2012’de ise bir önceki yıla göre yüzde 8.5 artış sağlayarak yüzde 43.5’e yükseldi. Özellikle perakende ve bilişim & teknoloji sektörlerinde bu oran yüzde 60 civarında. Bununla birlikte katılımcı kurumların yaklaşık yüzde 80’i 2012’de yeni mezun işe alımı yapmayı planlıyor.
Çalışma hayatında artık hiç olmadığı kadar farklı nesillerin bir arada çalıştığını söyleyen PwC Türkiye İK Danışmanlığı Direktörü Murat Demiroğlu, “Görünen o ki, yeni nesil çalışanların oranı kurumlarda yıldan yıla artıyor. Dünyanın global bir köye dönüştüğü, teknolojinin kişisel kullanımı ile iletişimin yoğunlaştığı bir çağda iş dünyasında sayıları her gün artan yeni nesil, farklı beklentiler ve donanımla girdikleri çalışma hayatını şekillendiriyor. Bu neslin ücret ve yan haklar dışındaki beklentilerini ve yaşam tarzlarını iyi bilmek, onların beklentilerine cevap vermek açısından son derece önemli. Tüm bulgular bir arada değerlendirildiğinde farklı ücret, yan haklar ve ödüllendirme uygulamaları ile başta yeni nesil olmak üzere çalışanların nasıl motive olabileceği ile ilgili yaratıcı düşünmek gerekiyor. İşgücü piyasası daha da canlanırken, kurumların çalışanlarını dinleyip anlayarak, hem maddi hem de manevi olarak ihtiyaçlarından haberdar olmaları gerekiyor” diyor.
Ücret skalaları
| Fonksiyonlar | Ücret Alt (yüzde10) | Ücret Medyan | Ücret Üst (yüzde10) | Bant Aralığı (yüzde) |
| Ar- Ge | 24,000 | 36,900 | 68,301 | 11.49 |
| Bilgi İşlem | 21,071 | 36,740 | 60,952 | 13.18 |
| Çağrı Merkezi | 13,680 | 18,139 | 26,880 | 10.48 |
| Halkla İlişkiler | 17,368 | 30,000 | 52,734 | 18.03 |
| Hukuk | 28,800 | 49,209 | 79,231 | 12.84 |
| İç Denetim | 24,000 | 36,923 | 67,953 | 9.97 |
| İdari İşler | 13,405 | 28,100 | 41,400 | 12.36 |
| İnsan Kaynakları | 20,046 | 30,381 | 65,568 | 9.61 |
| İş Geliştirme | 24,000 | 37,721 | 62,606 | 9.50 |
| İthalat- İhracat | 20,960 | 32,277 | 49,886 | 11.57 |
| Kalite | 18,900 | 34,200 | 58,465 | 10.50 |
| Lojistik | 14,173 | 28,500 | 43,605 | 11.43 |
| Mali İşler- Finans | 18,000 | 31,440 | 59,072 | 11.31 |
| Muhasebe | 17,457 | 27,000 | 47,602 | 12.33 |
| Müşteri Hizmetleri | 13,380 | 25,700 | 45,979 | 9.50 |
| Pazarlama | 21,920 | 32,308 | 67,250 | 10.29 |
| Proje Yönetim | 21,511 | 39,275 | 70,556 | 11.53 |
| Satınalma | 19,689 | 36,400 | 66,747 | 11.75 |
| Satış | 14,606 | 26,794 | 47,060 | 11.19 |
| Üretim | 15,526 | 35,050 | 55,608 | 8.30 |
| Yönetici Adayı | 24,114 | 32,939 | 56,972 | 9.19 |
NOT: Değerler, yıllık toplam brüt – TL olarak ifade edilmiştir.
* “Bant Aralığı (%)” değerleri, ilgili fonksiyonda veri sağlamış şirketlerin bant aralıkları ortalamalarını ifade eder.
Yan haklar
| Yan ödemeler ve haklar uygulamaları | Katılımcı (%) |
| Yemek uygulaması | 98.8 |
| Ulaşım uygulaması | 89.3 |
| Sağlık sigortası uygulaması | 76.8 |
| Dizüstü bilgisayar uygulaması | 49.3 |
| Fazla mesai uygulaması | 48.1 |
| Hayat sigortası uygulaması | 41.7 |
| Cep telefonu uygulaması | 24.7 |
| Bireysel emeklilik uygulaması | 20.0 |
| Blackberry/Palm uygulaması | 11.3 |
Burcu ÖZÇELİK SÖZER / Hürriyet İK
